Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα(CARPAL TUNNEL SYNDROME)
Είναι μια στένωση, από διάφορα αίτια, στο «μονοπάτι» της πρόσθιας (παλαμιαίας) πλευράς του καρπού και με τελικό αποτέλεσμα την πίεση του μέσου νεύρου στην περιοχή του καρπού. Το μέσο νεύρο είναι υπεύθυνο για την αίσθηση και την κίνηση του αντίχειρα και των τριών «κερκιδικών» δακτύλων. Ανατομικά στο πέρασμα του μέσου νεύρου από την περιοχή, στην οπίσθια πλευρά υπάρχουν τα «ανένδοτα» οστά του καρπού, εμπρός από αυτά υπάρχουν οι τένοντες των καμπτήρων δακτύλων, με τα έλυτρά τους, σε δύο στρώματα, εμπρός αυτών το μέσο νεύρο και άμεσα πιο μπροστά του ο εγκάρσιος σύνδεσμος, ο υποδόριος ιστός και το δέρμα. Όταν λοιπόν για κάποιο λόγο υπάρχει πίεση-στένωση στην περιοχή, δημιουργείται αιμωδία στα 3 ½ κερκιδικά δάκτυλα, μυρμήκιασμα “pins and needles” , πόνος, οπότε μιλάμε για το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
Εφόσον το πρόβλημα παρατείνεται και επιδεινώνεται, προστίθενται και αδυναμία στο άκρο και κυρίως στον αντίχειρα, στον δείκτη και στον μέσο δάκτυλο, πτώσεις αντικειμένων, διαταραχή σε πολλές κινήσεις, ιδιαίτερα στο κράτημα τηλεφώνου, στην χρήση υπολογιστού και επίσης νυκτερινός πόνος, ο οποίος αφυπνίζει τον ασθενή μας.
Τα συμπτώματα της πίεσης του μέσου νεύρου, μπορεί να αφορούν στο ένα αλλά και στα δύο άκρα, συνήθως πρώτα παρουσιάζονται στο επικρατούν άκρο και είναι συνηθέστερα στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες.
Συχνότερες αιτίες που δημιουργούν το σύνδρομο αυτό είναι:
• Βαρύ διάστρεμμα ή κατάγματα καρπού, καθώς επίσης κατάγματα κάτω πέρατος κερκίδας πωρωθέντα σε πλημμελή θέση,
• Διόγκωση και υπερτροφία της περιοχής, σε χειρονάκτες και εργάτες βαρέων μηχανημάτων (κτηνοτρόφοι, οικοδόμοι, κομμώτριες κλπ),
• Συχνές επιβαρύνσεις που δημιουργούν τενοντίτιδες και τενοντοελυτρίτιδες των καμπτήρων τενόντων (πυκνή και πλημμελής πιθανά χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών), οπότε η ύπαρξη υγρού στα έλυτρα των τενόντων, προκαλώντας οίδημα και φλεγμονή στην περιοχή, δημιουργούν μεγαλύτερη πίεση, σαφώς προς την πλευρά του νεύρου, μειώνοντας τον διαθέσιμο χώρο στο κανάλι και προκαλώντας πίεση στο μέσο νεύρο.
• Αρθρίτιδα στην περιοχή του καρπού και στην 1η καρπομετατάρσια άρθρωση («ριζάρθρωση»),
• Ορμονικές διαταραχές, κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, στην εμμηνόπαυση, στην λοχεία, θυρεοειδοπάθειες,
• Σπανιώτερα σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη (διαβητική νευροπάθεια), αλλά και σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια που υποβάλλονται ανα δύο ημέρες σε «νεφρική κάθαρση», οπότε η διαφοροποίηση των υγρών αυτών πολλές φορές δημιουργούν πρόβλημα πιεστικών φαινομένων στο μέσο νεύρο,
• Επίσης μπορεί πιεστικά φαινόμενα, από κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου και παγίδευση της Α6 ρίζας, να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν μια υπάρχουσα παγίδευση του μέσου νεύρου στην περιοχή του καρπού, δημιουργώντας το σύνδρομο διπλής πίεσης (Double Crush Syndrome).
Η διάγνωση γίνεται με κάποιες διαγνωστικές δοκιμασίες. Αυτές είναι, η δοκιμασία Tinel’s και δοκιμασία Phalen’s, στις οποίες δημιουργείται αιμωδία ή και μυρμήκιασμα στα δάκτυλα του άνω άκρου μετά από κάποιες κινήσεις και πιέσεις στην περιοχή του καρπού. Στις ημέρες μας όμως, που πρέπει να έχουμε αποξείξεις και όχι μόνο ενδείξεις, μετά από μια καλή κλινική εκτίμηση του ασθενούς μας, αποκλείοντας άλλα πιθανά αίτια, η εξέταση εκλογής με την οποία θα προτείνω στον/στην ασθενή μου να υποβληθεί σε χειρουργική αντιμετώπιση είναι το ηλεκτρομυογραφημα και το ηλεκτρονευρογράφημα, όπου υπολογίζουμε την κινητική και την αισθητική ταχύτητα αγωγής του μέσου νεύρου και επίσης το σημείο της πίεσης, το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται αποκλειστικά στον καρπό.
Θεραπευτικά θα προτείνουμε αρχικά, ακινητοποίηση με νάρθηκα καρπού, το οποίο θα πρέπει να τον φοράει ο ασθενής μας και την νύκτα, ιδιαίτερα αν υπεισέρχονται και παθολογίες όπως τενοντίτιδες, αρθρίτιδα κλπ. Επίσης ένα αναλγητικό θα βοηθήσει επιπλέον την απαραίτητη ανάπαυση του άκρου για 10-15 ημέρες. Σε εμμένουσα συμπτωματολογία η χειρουργική αντιμετώπιση θα μας δώσει λύση.
Η χειρουργική επέμβαση θα γίνει μετά τον απαραίτητο και βασικό προεγχειρητικό έλεγχο, με τοπική, συνήθως, αναλγησία και σε εξωτερική βάση, δηλαδή χωρίς απαραίτητη νοσηλεία του ασθενούς μας. Υπάρχουν δύο μέθοδοι χειρουργικής, η ανοικτή κλασσική μέθοδος και η ενδοσκοπική, η οποία είναι λιγότερο τραυματική, είναι όμως «τυφλή» και με πιθανή βλάβη και τραυματισμό του μέσου νεύρου και επιπλέον, στις ημέρες μας που έχει σημασία το κόστος της εκάστοτε πράξης, είναι σαφώς μεγαλύτερου κόστους.
Προσωπικά εφαρμόζω την κλασσική ανοικτή μέθοδο, το χειρουργείο θα γίνει με την βοήθεια μεγενθυτικών φακών ή με την χρήση του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου. Η διάρκεια της επέμβασης θα κυμανθεί στα 15-30 λεπτά. Η χειρουργική τομή μας είναι περί τα 3-4 εκατοστόμετρα, γίνεται διάνοιξη του εγκάρσιου συνδέσμου και αυτό άμεσα δημιουργεί ανακούφιση στα συμπτώματα, από το ίδιο βράδυ του χειρουργείου.
Παραθέτω δυο εικόνες που θα βοηθήσουν τον ασθενή ώστε να καταλάβει το τι γίνεται στην χειρουργική θεραπεία.
Στο σχήμα φαίνεται η περιοχή σε εγκάρσια διατομή με τον εγκάρσιο σύνδεσμο στο άνω μέρος και ο οποίος συνδέει τα οστά του καρπού. Κάτω από τον σύνδεσμο υπάρχει το μέσο νεύρο, που υφίσταται την πίεση και κάτω από το νεύρο υπάρχουν οι καμπτήρες τένοντες με τα έλυτρα τους.
Στην κατωτέρω εικόνα απεικονίζεται η διάνοιξη του εγκαρσίου συνδέσμου σε επιμήκη διατομή με τον αντίχειρα προς την αριστερή πλευρά αυτής.
Συνήθως θα γίνει μια ακινητοποίηση στην πηχεοκαρπική άρθρωση και θα κόψουμε τα ράμματα σε 14-15 ημέρες, θα πρέπει να υπάρξει προσοχή για διάστημα 30-45 ημερών και στην συνέχεια ο ασθενής μας μπορεί να επιστρέψει σε πλήρη δραστηριότητα, ενώ όσο ο χρόνος περνάει σε 3-4 μήνες ο ασθενής μας, εφόσον όλα έχουν γίνει σωστά, θα επανέλθει πλήρως σε πλήρη δράση. Βέβαια είναι σημαντικό να καθοδηγηθεί σωστά και ο ασθενής μας ώστε να εκτελεί ασκήσεις διάτασης, ασκήσεις και πρόγραμμα με ασκήσεις τύπου yoga και προοδευτικής ενδυνάμωσης του άκρου του, ενώ η εκπαίδευση σωστής θέσης π.χ. στην χρήση υπολογιστού και γενικά εργονομίας κατά την διάρκεια της εργασίας του, θα είναι μέτρα που θα κάνουν την πλήρη αποθεραπεία του ασθενούς μας, «πληρέστερη».
Πρόγραμμα Αποκατάστασης μετά από χειρουργική αντιμετώπιση Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνα
0-3 ημέρες
1. Ανάρροπος θέση άκρου και αναλγητικά.
3-4 ημέρες
1. Αλλαγή τραύματος
2. Αφαίρεση της πιεστικής επίδεσης.
3. Τοποθέτηση ειδικού επικαρπίου για ακινητοποίηση ΠΧΚ την οποία διατηρεί ο ασθενής για περίπου 18-21 ημέρες
4-10 ημέρες
1. Προσπάθεια για πλήρη κάμψη και έκταση των δακτύλων, άμεσα μετά το χειρουργείο.
7η- 15η ημέρα
1. Μείωση της επίδεσης και αφαίρεση του νάρθηκα, εάν είχε τοποθετηθεί.
2. Όχι το άκρο σε νερά.
3. Χρησιμοποίηση του άκρου σε καθημερινές δραστηριότητες, όσο μας επιτρέπει ο πόνος.
4. Αφαίρεση των ραμμάτων στις 15-17 ημέρες.
5. Αρχίζουμε ασκήσεις βαθμιαίας ενδυνάμωσης του άκρου.
6. Περιποίηση της χειρουργικής ουλής.
16η-30η ημέρα
1. Προχωρούμε σε πιο έντονες δραστηριότητες.
2. Επιστροφή στην εργασία, μετά τον μήνα, όταν ο πόνος υποχωρήσει.
3. Επανεκτίμηση στο τέλος του δεύτερου και του τρίτου μήνα.