ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Μετεγχειρητικά , άμεσα γίνεται εφαρμογή ενός λειτουργικού μηροκνημικού κηδεμόνα , ρυθμιζόμενης κίνησης για τις επόμενες 6-8 εβδομάδες. Ο νάρθηκας αρχικά κλειδώνεται σε πλήρη έκταση για τις πρώτες 2 εβδομάδες: Ο στόχος μας είναι ο έλεγχος του οιδήματος του σκέλους, της μετεγχειρητικής φλεγμονής  η κινητοποίηση και ο έλεγχος του τετρακεφάλου μυός.

Θα πρέπει ο ασθενής να τον φοραει πάντα κατά την διάρκεια της νύκτας και κατά την βάδιση του.

• κρυοθεραπεία (παγοκυστη 20 λεπτά ανά 2 ώρες περίπου ).

• αναρροπος θέση του άκρου , βάδιση με μερική φόρτιση βάρους με βοήθεια 2 βακτηρίων για τις απαραίτητες ανάγκες και με το γόνατο σε έκταση .

• στόχος μας η πλήρης έκταση του άκρου , άμεσα μετεγχειρητικά .

• ισομετρική ενδυνάμωση του τετρακέφαλου με το γόνατο σε πλήρη έκταση .

• κινήσεις ενεργητικές στην ποδοκνημική άρθρωση ώστε να λειτουργεί η αντλία της γαστροκνημίας.

• Α. πίεση του γόνατος προς τα κάτω (3-4 sets από 12-15 επαναλήψεις).

• Β. ανύψωση του εκθειασμένου άκρου (3-4 sets από 10-15 επαναλήψεις τουλάχιστον).

• Γ. παθητική κάμψη γόνατος έως (ROM) 90°-100° , σε καθιστή θέση στην άκρη κρεβατιού η τραπεζιού (4 sets από 10 επαναλήψεις τουλάχιστον).

Όταν πονάμε λιγότερο ο ασθενής γυρισμένος σε πρηνή θέση προσπαθεί για την πλήρη έκταση του γόνατος και με το πόδι εκτός κρεβατιού χρησιμοποιώντας την βαρύτητα.

• Α,Β και Γ : τις ασκήσεις αυτές τις κάνουμε τουλάχιστον 4 φορές την ημέρα /20 λεπτά  με ΑΡΓΗ εκτέλεση και πάντα μιλάμε για ασκήσεις κλειστής κινητικής αλυσίδας.

Πάντα μετά τις ασκήσεις τοποθετούμε ΠΑΓΟΚΥΣΤΗ στο γόνατο .

όταν το γόνατο κάμπτεται 80° έως 90° , αρχίζουμε τα wall slides .

•Κινητοποίηση επιγονατίδας και των πέριξ αυτής ιστών (laser, υπέρηχο, biofeedback κλπ.)

• Σε σημαντική ατροφία του τετρακέφαλου μυός και αδυναμία ανύψωσης του σκέλους, χρησιμοποιούμε ηλεκτρικά ερεθίσματα σύσπασης του τετρακέφαλου.

• Αποφεύγουμε την υπερβολική διάταση (stretching) των οπισθίων μηριαίων μυών.

2-4 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ 

Στόχος εύρους κίνησης (ROM) 90°-100° αλλά πλήρης έκταση του σκέλους, να υποχωρήσει το οίδημα και ο ασθενής να ελέγχει τον τετρακέφαλο. 

• Ο κηδεμόνας ελευθερώνεται προοδευτικά με στόχο της 120°-135° κάμψης στις 5-6 εβδομάδες ΜΤΚ και με πλήρες εύρος κίνησης στο τέλος του 2^ου μήνα.

γίνεται προσπάθεια για αύξηση της κάμψης του γόνατος , σε πρηνή θέση και με βοήθεια του υγιούς ποδιού , στο όριο του πόνου αρχικά παθητικά και με υποβοήθηση στην συνέχεια με λάστιχα.

Αποφεύγουμε ακόμη τις διατάσεις των οπισθίων μηριαίων (στις περιπτώσεις που έχει γίνει λήψη αυτόλογου μοσχεύματος από αυτή την περιοχή.

έναρξη βάδισης σε διάδρομο και προσπάθεια για σωστό βάδισμα.

• ενεργητική έκταση γόνατος σε εύρος από 90° έως 60° , από το τέλος της 5^ης εβδομάδας.

• προσπάθεια για πλήρη φόρτιση, χωρίς βακτηρίες στο τέλος της 4^ης εβδομάδας περίπου εκτός και αν έχει γίνει συρραφή μηνίσκου οπότε σε πλήρη φόρτιση θα προχωρήσουμε στις 6-8 εβδομάδες.

αρχίζουμε στατικό ποδήλατο, αρχικά χωρίς αντίσταση και με το κάθισμα ψηλά.

• αρχίζουμε ασκήσεις Κλειστής Κινητικής Αλυσίδας, όπως :

•Leg presses, αρχίζοντας και με τα δυο πόδια και προοδευτικά με το πάσχον μόνο. Εκτελούμε 3-4 sets των 10 επαναλήψεων, αργά.

• αρχίζουμε καθίσματα στον τοίχο έως 0°-60°,ενώ η κνήμη να παραμένει κάθετη . Προοδευτικά αυξάνουμε τον χρόνο ημικαθισματος.(mini squats)

• αρχίζουμε εκπαίδευση για βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας (δίσκος) η βάδιση σε φουσκωμένο στρώμα θαλάσσης η τραμπολίνο, αρχικά με τα δυο πόδια και στην συνέχεια με το πάσχον σκέλος.

• αρχίζουμε πλάγια βήματα σε σκαλοπάτια , ενώ προοδευτικά αυξάνουμε το ύψος από το σκαλοπάτι καθώς η δύναμη βελτιώνεται .(step downs).

4-6 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

Ο ασθενής με την βοήθεια του φυσικοθεραπευτή προσπαθεί για πλήρες εύρος κίνησης και πλήρη έκταση , εκτελώντας όλες τις προηγούμενες ασκήσεις .

• Προσπάθεια επίτευξης σωστής βάδισης.

• Ασκησιολόγιο για ισορροπία/ιδιοδεκτικότητα (Βalance)

-μονοποδική στήριξη στο χειρουργηθέν σκέλος με το γόνατο σε ελαφρά κάμψη, αρχικά στο έδαφος και στην συνέχεια και προοδευτικά σε ασταθή επιφάνεια.

• αρχίζουμε ασκήσεις στο Stairmaster.

• συνέχιση με στατικό ποδήλατο.

• συνεχίζουμε την προοδευτική μυϊκή ενδυνάμωση τετρακεφάλου, ισομετρικά αρχικά , εκτελώντας 3 sets των 10 επαναλήψεων, με βάρος άνωθεν του γόνατος.

• αρχίζουμε την ισοτονική ενδυνάμωση του δικέφαλου μηριαίου μυός σε πρηνή θέση.

αρχίζουμε την ισοτονική ενδυνάμωση του τετρακέφαλου σε εύρος από 90° έως 60° με την αντίσταση τοποθετημένη στο άνω άκρο της κνήμης στο τέλος της 6^ης εβδομάδας και μετά .

• στο τέλος της 7^ης αρχές 8^ης εβδομάδας μπορούμε να βγάλουμε τον κηδεμόνα .

7-10 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

• Στόχος η διατήρηση πλήρους εύρους κίνησης του γόνατος (0°-130°), το σωστό βάδισμα και ο έλεγχος του τετρακεφάλου.

Μετά την αφαίρεση του λειτουργικού κηδεμόνα κάνουμε όλες τις προηγούμενες ασκήσεις και κίνηση προς τα εμπρός .

• στατικό ποδήλατο

• ελλειπτικό μηχάνημα.

• ανύψωση στα δάκτυλα των ποδιών .

• ισομετρική ενίσχυση (με γόνατο σε έκταση – τεντωμένο) :Τετρακέφαλου , προσαγωγών , απαγωγών,  δικέφαλου μηριαίου (με μηχανήματα η με λάστιχα ) στο γυμναστήριο με ελάχιστη αντίσταση.

Ιδιαίτερα στην ενίσχυση των προσαγωγών την αντίσταση την βάζουμε στο κάτω άκρο του μηρού πάνω δηλαδή από το γόνατο .

• περπάτημα στην πισίνα και ελαφρύ jogging.

• όχι έντονες αντιστάσεις μέχρι και την 12η εβδομάδα όταν έχουμε χρησιμοποιήσει αυτόλογο μόσχευμα οπισθίων μηριαίων τενόντων.

• steps up (ανέβασμα και κατέβασμα σε μικρά και μεγαλύτερα σκαλοπάτια ).

• sits wall (ημικαθισματα) έως 45°.

• κολύμπι σε θάλασσα η πισινά με σχεδόν τεντωμένο γόνατο (ΟΧΙ ΠΡΟΣΘΙΟ) , ελεύθερο η ύπτιο .

• διατάσεις στους οπίσθιους μηριαίους, χωρίς έκληση πόνου.

• τροχάδην μέσα στο νερό (με στάθμη περίπου στο ύψος του στήθους).

• κινητοποίηση της άρθρωσης, μαλάξεις.

• παγοθεραπεία ΠΑΝΤΑ μετά τις ασκήσεις για 10-15 λεπτά .

11-15 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

• επιτρέπεται πλήρους εύρους ισοτονική κίνηση για ενίσχυση του τετρακέφαλου , ενώ μεταφέρουμε την αντίσταση στο μέσο της κνήμης (μικρή αντίσταση).

• αρχίζουμε ισοκίνηση(cybex) με χαμηλές αντιστάσεις και υψηλή επαναληπτικότητα.

• συνέχιση ποδηλάτου, έναρξη jogging σε διάδρομο.

• συνεχώς εντονότερο πρόγραμμα ενδυνάμωσης, χωρίς όμως να έχουμε πόνο ή και οιδήματα μετά την άσκηση.

• αποφυγή δραστηριοτήτων (π.χ. γονάτισμα) που προκαλούν πόνο στην δότρια περιοχή.

• αρχίζουμε πολύ αργά τρέξιμο σε διάδρομο .

Στόχος το 85% στο τέλος των 4^ων μηνών .

16-18 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ (4 μήνες+)

Όλες τις προηγούμενες ασκήσεις και :

• εκτίμηση της δύναμης με υποκίνηση (cybex) καθώς και των οπισθίων μηριαίων .

• αρχίζουμε ήπιο τροχάδην σε χόρτο και επιτόπια άλματα , σχοινάκι κ.λπ.

5^ος-6^ος ΜΗΝΑΣ+

• συνέχιση ασκησιολογίου με ενδυνάμωση και ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας.

• τροχάδην με επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις

• συμμετρική εκτέλεση των ασκήσεων και ειδικές ασκήσεις για το κάθε άθλημα.

• τροχάδην δίκην οκτώ και αλλαγή κατεύθυνσης.

• εντονότερη ισοτονική ενδυνάμωση , ελεύθερα πλέον.

• ειδικά πλειομετρικά προγράμματα, σχεδιασμένα από συνεργάτη εργοφυσιολόγο.

– Επιστροφή στα σπορ :

• Εάν η δύναμη του τετρακέφαλου είναι τουλάχιστον στο 80% και των οπισθίων μηριαίων στο 85% της δύναμης του υγιούς σκέλους .

• Αρχικά συμμετοχή σε προπόνηση χωρίς επαφές, πρόοδος σε συμμετοχή σε προπόνηση με επαφές και τελικά συμμετοχή/επιστροφή σε αθλητική πλήρη δραστηριότητα μετά την 7ο-8ο μήνα από το χειρουργείο.

• Πλήρες εύρος κίνησης.

• Γόνατο χωρίς οίδημα και σταθερό.

• Single leg hop test ίδιας απόστασης όπως το υγιές πόδι.